Opgelet: Zo Word Je Opgelicht via de Telefoon

Opgelicht via de telefoon het kan iedereen overkomen. Je zit net aan je koffie, en dan gaat je telefoon. Het is een onbekend nummer. Een vriendelijke vertelt je dat je bankrekening is gehackt. Of misschien beweert iemand van Microsoft dat er een virus op je computer zit.

Klinkt dit bekend? Dan ben je niet de enige. Telefonische oplichting – ook wel spoofing of voice-phishing (vishing) genoemd – komt helaas steeds vaker voor.

In dit artikel leggen we uit hoe oplichters via de telefoon te werk gaan, geef we je voorbeelden uit de praktijk en vertel we wat je kunt doen om jezelf te beschermen. En mocht je toch slachtoffer zijn geworden: geen paniek, er is hulp.

Hoe Telefoonfraude Werkt

Oplichters zijn vaak goed voorbereid en sluw. Ze gebruiken verschillende technieken om vertrouwen te winnen of paniek te zaaien. Ook bellen ze graag op momenten dat je het waarschijnlijk druk hebt (tijdens werkuren, rond etenstijd) waardoor je sneller afgeleid bent en eerder geneigd bent de verkeerde keuze te maken.

Ook oudere mensen zijn een groep die sneller in deze trucs trappen. De digitale wereld is al een dagelijkse uitdaging voor ze dus een goed opgezet verhaal wordt dan al snel gelooft.

We hebben hieronder een aantal voorbeelden hoe je opgelicht kunt worden via de telefoon die momenteel veel voorkomen.

1. De ‘bankmedewerker’ die je wil helpen

Je wordt gebeld door iemand die zegt van je bank te zijn. Er is zogenaamd een verdachte overboeking geweest en ze willen je ‘helpen’ door je geld veilig te stellen op een andere rekening. Doordat ze werken met een goed neergezette script en alle antwoorden op eventuele vragen goed onderbouwt te kunnen beantwoorden, zijn er mensen die daadwerkelijk denken met iemand van de bank te maken te hebben. In werkelijkheid maak je geld over naar de rekening van de oplichter.

Voorbeeld:
“Goedemiddag, u spreekt met Lisa van de fraudeafdeling van ING. We zien verdachte transacties op uw rekening. We willen uw saldo veiligstellen door het tijdelijk op een kluisrekening te zetten.”

Banken zullen je nooit vragen om geld over te maken of je pincode te geven via de telefoon.

2. De technische hulp van Microsoft of Apple

Je krijgt een telefoontje van iemand die beweert van Microsoft of Apple te zijn. Ze zeggen dat je computer gehackt is en bieden aan om je op afstand te helpen. Ze vragen je om een programma te installeren zoals AnyDesk of TeamViewer, waardoor ze toegang krijgen tot je computer.

Voorbeeld:
“We detecteren virussen op uw systeem. Als u ons toegang geeft, kunnen we dit gratis voor u oplossen.”

Techbedrijven nemen nooit ongevraagd contact met je op. Daarnaast houden deze bedrijven zich niet bezig met het monitoren van individuele computer om te zien of hier virussen opstaan. Hang dus direct op! Een goede (eventuele betaalde) virusscanner op je computer helpt om je computer schoon te houden.

3. Nep-politie of overheidsinstanties

Soms doen oplichters zich voor als de politie, de Belastingdienst of zelfs de Rijksoverheid. Ze gebruiken bangmakerij, zoals dreigen met boetes, aanhoudingen of rechtszaken. Dit kan heel intimiderend overkomen en angstig zijn.

Voorbeeld:
“Er is een arrestatiebevel tegen u uitgevaardigd omdat u belastingachterstand heeft. Als u nu €1.500 betaalt, voorkomen we verdere stappen.”

De politie of Belastingdienst zal nooit telefonisch om geld vragen of dreigen met arrestatie.

4. Oplichting via “pakketbezorging” (PostNL, DHL, UPS)

Opgelicht worden door een zogenaamde bekende postbezorger komt steeds vaker voor. Niet alleen telefonisch maar ook via email wordt deze vorm van oplichting steeds vaker gebruikt. Je krijgt een telefoontje of een sms dat er een pakket onderweg is, echter er moeten nog invoerrechten of verzendkosten betaald worden. Soms bellen ze uit naam van de klantenservice. Omdat we online steeds meer bestellen is de kans heel groot dat, op het moment van dit telefoontje, je ook daadwerkelijk een pakketje verwacht.

Voorbeeld: “Goedemiddag, u spreekt met de klantenservice van PostNL. Uw pakket uit het buitenland is tegengehouden bij de douane. Als u nu €4,50 betaalt via deze link, wordt het meteen vrijgegeven.”

De link leidt naar een phishing-site of je wordt telefonisch overtuigd om te betalen. Ook omdat het gaat om kleine bedragen ben je sneller geneigd deze vorm van oplichting te geloven.
Let op: PostNL of DHL belt je niet over kleine bedragen, en betaling gaat nooit via de telefoon.

5. De ‘nepagent’ of ‘Interpol’-truc

Oplichters bellen met een vals nummer en beweren van de politie, Interpol of zelfs Europol te zijn. Ze zeggen dat je naam voorkomt in een crimineel onderzoek of dat je identiteitsgegevens misbruikt zijn.

Voorbeeld:“Uw BSN is gevonden in verband met een groot witwasonderzoek. Om uw onschuld te bewijzen, moet u uw bankrekening tijdelijk overdragen voor controle.”

Ze spelen in op angst en verwarring. Echte opsporingsinstanties bellen je nooit met zulke verzoeken. Hang direct op en doe aangifte!

6. Neptelefoontje na een Marktplaats-gesprek

Je hebt net iets verkocht of gekocht via Marktplaats, en kort daarna word je gebeld door de instantie die zorgt voor de overboekingen van het geldverkeer via Marktplaats. De helpdesk zegt dat er iets mis is gegaan met de betaling. Soms sturen ze zelfs een nep-betaallink of QR-code via WhatsApp.

Voorbeeld: “De koper heeft het bedrag overgemaakt, maar het zit vast in een escrow-account. U moet even uw identiteit bevestigen om het geld vrij te geven.

Je komt op een valse website terecht en je bankgegevens worden gestolen. Oplichting via Marktplaats komt helaas ook steeds vaker voor. Let dus goed op als je wat wilt kopen of verkopen. Marktplaats biedt verschillende opties om dit zo veilig mogelijk te doen.

Hoe Herken Je Telefonische Oplichting?

Let op deze signalen:

Ongevraagd contact van een instantie of bedrijf.
Druk en dreiging (“u moet NU handelen”).
Vragen naar persoonlijke gegevens of pincodes.
Vragen om software te installeren of geld over te maken.
Afgeschermde telefoonnummers
Telefoonnummers uit het buitenland
Let op de aanhef: Een echte organisatie zal je waarschijnlijk bij achternaam aanspreken en geen algemene termen zoals ‘meneer/mevrouw”.
Automatische telefoontjes: (met een computerstem)

Twijfel je? Leg de telefoon neer en bel zelf het officiële nummer van de organisatie.

Hoe Voorkom Je Dat Je Wordt Opgelicht?

Wees kritisch.
Trap niet in verhalen, hoe overtuigend ze ook klinken.

Installeer geen software op verzoek van een onbekende beller.

Geef nooit je pincode of wachtwoorden door.
Niet via telefoon, e-mail of sms.

Gebruik nummerherkenning en bel nooit terug naar onbekende nummers.

Blokkeer verdachte nummers op je telefoon.

Wat Als Je Toch Bent Opgelicht?

Adem in. Het overkomt veel mensen. Hier zijn je stappen:

Neem direct contact op met je bank.
Ze kunnen mogelijk betalingen blokkeren of terugdraaien.
Doe aangifte bij de politie.
Dat kan online via www.politie.nl of op het bureau.
Meld het bij de Fraudehelpdesk.
Zij verzamelen informatie en geven advies. www.fraudehelpdesk.nl
Laat je computer controleren als je toegang hebt gegeven aan oplichters.
Praat erover.
Schaam je niet – je bent niet dom. Oplichters zijn professioneel. Door het te delen help je anderen alert te blijven.

Tot Slot: Beter Voorkomen dan Genezen

Oplichters worden steeds slimmer, maar jij ook. Door bewust te zijn van hun trucs, verklein je de kans om slachtoffer te worden. Wees alert, stel vragen en vertrouw op je onderbuikgevoel. En bovenal: bij twijfel, hang op.

Ken je iemand die kwetsbaar is voor dit soort oplichting, zoals ouderen? Neem de tijd om dit met hen te bespreken.

Samen kunnen we telefonische oplichting een halt toeroepen.

Handige links: