AI-chatbots geven misleidend en onjuist financieel advies

AI-chatbots worden steeds vaker gebruikt om vragen te beantwoorden over besparen, verzekeringen, belastingen, beleggen en andere financiële zaken.

Toch tonen recente onderzoeken aan dat AI-chatbots regelmatig misleidend, onvolledig of feitelijk onjuist financieel advies geven. Dat vormt een groeiend risico voor consumenten die deze tools zien als een laagdrempelig alternatief voor professionele financiële begeleiding.

Waarom AI-chatbots vaak fouten maken bij financieel advies

Een bekend probleem van AI-chatbots is dat ze “hallucineren”. Ze verzinnen cijfers, regels of details die overtuigend klinken, maar volledig onjuist zijn. Dit gebeurt vaker bij financiële onderwerpen, waar details extreem belangrijk zijn. Verkeerde belastingpercentages, verzonnen spaarrentes of onjuiste uitleg over verzekeringsdekking.

Financiële wetten, belastingregels en rentetarieven veranderen voortdurend. AI-chatbots werken vaak met trainingsdata die maanden of zelfs jaren oud zijn. Daardoor kunnen ze verouderde regels presenteren alsof ze nog gelden.

Financieel advies is maatwerk. Inkomen, gezinssamenstelling, risicoprofiel en toekomstplannen bepalen wat verstandig is. AI-chatbots hebben die context niet en kunnen daarom alleen generieke antwoorden geven. Dat leidt vaak tot adviezen die niet aansluiten op jouw situatie of zelfs schadelijk kunnen zijn.

Financiële producten zoals hypotheken, verzekeringen en beleggingen zitten vol uitzonderingen, kleine lettertjes en wettelijke kaders. AI-chatbots kunnen die complexiteit niet altijd correct interpreteren, waardoor informatie ontbreekt of verkeerd wordt samengevat.

Risico’s van misleidend financieel advies door AI-chatbots

Onjuist advies over belastingen of aftrekposten kan leiden tot boetes. Verkeerd beleggingsadvies kan verlies veroorzaken. En misleiding over verzekeringen kan betekenen dat je bij schade niet gedekt bent. Het grootste risico van AI-chatbots is dat de antwoorden zeer overtuigend geformuleerd zijn. Dit zorgt voor een vals gevoel van zekerheid, waardoor mensen sneller op advies vertrouwen zonder te controleren of het klopt.

Chatbots vallen niet onder financieel toezicht. Ze zijn geen gecertificeerde adviseurs en dragen geen verantwoordelijkheid bij fout advies. Als jij schade lijdt door een fout antwoord van een AI-tool, heb je geen recht op compensatie. Bij financiële keuzes horen risico’s. Chatbots laten die soms weg, of benoemen ze slechts gedeeltelijk. Zo kan een chatbot een beleggingsproduct “interessant” noemen zonder te vermelden dat grote koersschommelingen jou in de problemen kunnen brengen.

Hoe je veilig omgaat bij financiële vragen

Toch kan je gebruik maken van een chatbot als je opzoek bent naar uitleg over een bepaald financieel onderwerp. Denk aan vragen zoals: “Wat is inflatie?” of “Hoe werkt rente op rente?” Maar voor echte besluiten moet je altijd een erkend adviseur raadplegen. Bronverwijzingen kunnen ook helpen, maar ook deze kunnen verzonnen of verkeerd geïnterpreteerd zijn. Financiële wetgeving is zelden simpel. Een antwoord van een paar regels van een AI-chatbot is meestal te kort of te oppervlakkig om volledig juist te zijn.

Worden AI-modellen in de toekomst betrouwbaarder?

De verwachting is dat AI-modellen steeds beter worden, maar volledig foutloos zullen AI-chatbots voorlopig niet zijn. Zolang ze geen realtime toegang hebben tot officiële wetgeving, persoonlijke gegevens en juridische context, blijven ze risico’s geven in financieel advies.

Toezichthouders wereldwijd onderzoeken momenteel hoe AI-tools gereguleerd kunnen worden, vooral wanneer consumenten ze gebruiken voor belangrijke keuzes. Tot die tijd blijft kritisch blijven essentieel. Gebruik AI daarom vooral als startpunt, niet als eindpunt, en controleer belangrijke financiële informatie altijd bij betrouwbare instanties of gecertificeerde experts.

---

Ook interessant…