QR-codes zijn razend populair geworden. Je vindt ze op menukaarten, parkeerautomaten, brieven van de overheid en zelfs op reclameborden. Even scannen en je bent direct op de juiste website. Handig, toch?
Helaas zien ook cybercriminelen de kracht van QR-codes in. Ze gebruiken ze steeds vaker als middel om je naar nepwebsites te leiden of om je gegevens te stelen. Maar hoe werkt deze nieuwe vorm van phishing, wat de risico’s zijn en nog belangrijker kan je jezelf beschermen tegen deze digitale oplichting?
Phishing via QR-codes: wat is het precies?
Phishing is een vorm van oplichting waarbij criminelen je proberen te misleiden om persoonlijke gegevens af te staan zoals je bankgegevens, wachtwoorden of inlogcodes. Tot nu toe gebeurde dat vaak via e-mail of sms, maar tegenwoordig wordt phishing steeds slimmer én onzichtbaarder. QR-codes zijn de nieuwste manier waarmee criminelen je in de val proberen te lokken.
Bij deze vorm van phishing krijg je een QR-code voorgeschoteld die eruitziet alsof hij van een betrouwbare partij komt. Denk aan je bank, een pakketbezorger, de Belastingdienst of zelfs je werkgever. Als je de code scant, word je doorgestuurd naar een nagemaakte website waar je zogenaamd moet inloggen of gegevens moet invullen. En voor je het weet, zijn je gegevens in handen van cybercriminelen.
Hoe verspreiden criminelen valse QR-codes?
De technieken worden steeds geavanceerder. Criminelen verspreiden hun nep-QR-codes via:
- Fysieke brieven (zoals ‘betalingsherinneringen’ of ‘verificatieverzoeken’)
- E-mails met QR-codes die je snel moet scannen
- Affiches of flyers op straat, bij bushokjes of parkeergarages
- Neppe QR-stickers die over bestaande codes heen worden geplakt
Een populair voorbeeld is een brief die lijkt op een officiële melding van je bank: “Scan deze QR-code om je rekening te verifiëren”. Maar de code stuurt je naar een phishingwebsite waar je bankgegevens worden onderschept.
Waarom ze zo aantrekkelijk zijn voor oplichters
QR-codes zijn aantrekkelijk voor criminelen om meerdere redenen:
- Ze zijn moeilijk te controleren. Je ziet vooraf niet waar een QR-code je naartoe leidt.
- Ze wekken vertrouwen. Veel mensen associëren QR-codes met gemak en officiële communicatie.
- Ze omzeilen spamfilters. In tegenstelling tot links in e-mails worden QR-codes niet automatisch geblokkeerd.
- Ze werken snel. Eén scan en je zit op een website – en vaak vul je automatisch gegevens in, zonder na te denken.
Hoe herken je phishing met QR-codes?
Phishing met QR-codes is moeilijker te herkennen dan klassieke e-mailfraude. Toch zijn er signalen waarop je kunt letten:
- Je ontvangt onverwachts een brief, flyer of e-mail met een QR-code waar urgentie uit spreekt.
- De afzender vraagt om persoonlijke gegevens via een QR-scan.
- Er is geen duidelijke URL zichtbaar vóórdat je de QR-code scant.
- De huisstijl lijkt nét niet helemaal origineel of bevat typfouten.
Tips om jezelf te beschermen tegen phishing
Gelukkig kun je jezelf goed beschermen tegen deze nieuwe vorm van phishing. Volg deze tips:
- Wees kritisch. Scan nooit zomaar codes van onbekende of onduidelijke afzenders.
- Bekijk eerst de URL. De meeste telefoons laten je zien naar welke website je wordt doorgestuurd. Controleer of dit een betrouwbare domeinnaam is.
- Gebruik een QR-scanner met beveiliging. Sommige apps geven een waarschuwing bij verdachte links.
- Geef nooit persoonlijke gegevens na het scannen van een QR-code. Officiële instanties vragen nooit via deze weg om je inlog- of bankgegevens.
- Vertrouw je het niet? Google de brief of melding. Vaak zijn oplichters al eerder gesignaleerd.
- Meld verdachte QR-codes. Zie je een verdachte sticker op een parkeerautomaat of poster? Meld dit bij de instantie of beheerder.
De opkomst van phishing met QR-codes laat zien dat zelfs de handigste technologie misbruikt kan worden. Waar deze codes ooit vooral gemak boden, kunnen ze nu ook een risico vormen voor je digitale veiligheid. Door alert te zijn, verdachte codes te herkennen en bewust te scannen, voorkom je dat je in de val trapt. Want hoe slim oplichters ook worden jouw gezond verstand blijft het beste wapen.
Ook interessant…
Zijn outlet stores in Nederland echt goedkoper?
Outlet stores worden vaak gepresenteerd als dé plek om merkproducten met hoge kortingen te kopen. Maar is dat ook echt waar?
Oplichters met een aanbod voor werk, trap er niet in!
Oplichters die je een aanbod doen voor thuiswerk kom je steeds vaker tegen. Ze bellen je op of je komt ze tegen op social media kanalen zoals Tiktok en Instagram.
