Onze portemonnee raakt steeds leger en dat bedoelen we niet alleen financieel. In steeds meer Europese landen is contant geld op z’n retour. Waar je vroeger nog met kleingeld je koffie betaalde, volstaat tegenwoordig een tik met je telefoon, horloge of bankpas.
De toekomst lijkt digitaal maar welke landen zijn nu echt op weg naar een samenleving zonder contant geld? Voor consumenten is het vooral gemak. Geen muntjes meer zoeken, gewoon ‘tappen’ en gaan. Toch is de overgang naar een wereld zonder contant geld niet zonder haken en ogen. Denk aan privacy, digitale kwetsbaarheid en uitsluiting van mensen zonder toegang tot technologie. Digitale betalingen zijn sneller, veiliger en gemakkelijker te volgen. Voor overheden en bedrijven betekent dit minder kosten en fraude, en meer controle.
Toch zetten veel landen grote stappen richting een cashloze maatschappij – en sommige zijn er bijna.
De Europese koplopers in digitaal betalen
Noorwegen wordt vaak genoemd als het land dat het dichtst bij een samenleving zonder contant geld staat. Minder dan 4% van alle betalingen gebeurt er nog met cash. Winkels mogen zelfs weigeren om contant geld te accepteren. Digitale betaalmethoden zoals Vipps zijn diep geïntegreerd in het dagelijks leven.
Zweden was lange tijd de absolute koploper. Veel winkels accepteren al jaren geen cash meer. Toch is er een kentering zichtbaar, door zorgen over cyberaanvallen en noodsituaties wordt er opnieuw waarde gehecht aan fysieke valuta als back-up.
Finland is minder opvallend in het nieuws, maar de cijfers liegen niet. Het aantal contante betalingen neemt elk jaar af en digitale transacties zijn inmiddels de norm. Ook oudere generaties zijn hier relatief digitaal vaardig.
Denemarken kent een hoge adoptie van digitale betaaloplossingen. Betalingen via apps zoals MobilePay zijn de standaard, zelfs op de markt. Contant geld zie je er steeds minder.
Ook Nederland is vergevorderd in de transitie. Contactloos betalen is breed geaccepteerd en betaalverkeer is grotendeels digitaal georganiseerd. Toch is er nog een stevige cash-achterban, vooral onder ouderen en in bepaalde sectoren zoals markten of de horeca.
Estland is een digitale voorloper in alles, van stemmen tot belastingaangifte. Niet verrassend dus dat ook betalen grotendeels digitaal gebeurt. Litouwen en Letland volgen snel, ondersteund door een jonge, digitaal vaardige bevolking.
Uitdagingen van een samenleving zonder contant geld
Hoewel een toekomst zonder contant geld veel voordelen biedt, zijn er ook belangrijke risico’s:
- Privacy: Digitale betalingen zijn traceerbaar. Niet iedereen wil dat.
- Cyberaanvallen: Een storing of hack kan het hele betalingssysteem platleggen.
- Sociale uitsluiting: Ouderen, daklozen of mensen zonder toegang tot digitale middelen kunnen buitengesloten raken.
- Wettelijke obstakels: In sommige landen is het verplicht om contant geld te accepteren als wettig betaalmiddel.
Landen als Zweden en Noorwegen heroverwegen daarom of een 100% cashloze toekomst wel wenselijk is of dat contant geld toch een rol moet blijven spelen als “digitale back-up”.
Wat brengt de toekomst?
Een volledig Europa zonder contant geld lijkt nog even ver weg, maar de trend is duidelijk. Het aandeel van digitale betalingen neemt elk jaar toe. Landen als Noorwegen, Zweden en Finland laten zien dat het technisch en cultureel mogelijk is, terwijl andere landen nog een balans zoeken tussen gemak en inclusiviteit.
Misschien betalen we straks overal met onze telefoon, vingerafdruk of zelfs gezichtsherkenning. Maar voor nu geldt, contant geld is misschien niet langer koning, maar hij zit nog steeds op zijn troon zij het wankelend.
Ook interessant…
Waarom creditcards niet overal populair zijn
In een wereld waar contactloos betalen, online shoppen en reizen steeds eenvoudiger worden, lijkt de creditcard het onmisbare betaalmiddel.
7 strategieën om met financiële stress om te gaan
Steeds meer mensen ervaren financiële stress. Of het nu gaat om stijgende kosten, schulden of onzekere inkomsten de druk op je financiën kan snel omslaan in mentale belasting.
